İnşaat demirinde kriz büyüyor

10.03.2023 13:03

Hükümetin deprem konutları inşaatının hemen başlayacağını açıklaması, hatta ilk kazmanın geçen hafta vurulması inşaat demirinde 'fiyat krizi'ne yol açtı. İnşaat demirinin tonu KDV hariç 730-750 dolar civarında ancak fabrikalar geçen hafta fiyat vermeyi durdurdu. Sektörde yeni fiyatın bu hafta şekillenmesi bekleniyor. Artış oranı dolar bazında en az yüzde 10 olacak.

Fabrikalar inşaat demiri için geçen hafta Çarşamba günü 730-750 ABD Doları + KDV karşılığı TL fiyat verdi. Demirin tonu 17 bin 500 liradan satılıyordu. Ancak tüm fabrikalar aynı gün saat 15.30 itibariyle fabrikaların hepsi satışı ve fiyat vermeyi durdurdu. Birçok fabrika geçen hafta fiyat vermezken, bu sürecin bu hafta ortasına kadar devam etmesi bekleniyor. Fabrikalar inşaat demiri üretimi için yurt dışından hurda alımlarını arttırmaya başladı.

Hurda fiyatları da arttı

Gelen hurda talebi, hurda fiyatlarının sertçe artmasına sebep oldu. Öyle ki ithal hurda kanadında yüksek fiyatlardan bile tedarikçiler fiyat teklifi vermemeye başladı. Hükümetin deprem bölgesi için önümüzdeki 3-4 aylık dönemde 4 milyon tonluk demir talebi global piyasalarda hurda fiyatlarının artmasına neden oldu. Öte yandan cevher fiyatları yeniden 130 ABD Doları'nın üzerine çıktı. Çin'de büyüme odaklı politikalar Çin'de demir fiyat artışlarını desteklemeye devam ediyor. İzmir hurda gemi söküm alanlarında fiyatlar da 10 dolar seviyesinde artış yaşadı. İç piyasada inşaat demirine olan talep gün geçtikçe artıyor zira hava şartları çalışmaya müsaade ediyor. Birçok inşaat firması önümüzdeki süreçte demir bulmanın zorlaşacağını düşünerek bağlantılarını yapmaya başladı. Önümüzdeki süreçte fiyat artış trendinin devam etmesi bekleniyor.

Deprem bölgesindeki fabrikalar üretime geçti

Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Genel Sekreteri Veysel Yayan, Türkiye'nin dünyanın en büyük inşaat çeliği ihracatçılarından olduğunu belirterek, deprem bölgesinde olup da çalışmasını bir süre askıya alan kuruluşların büyük kısmının çalışmaya başladığını ifade etti. Yayan, afet bölgesinde 5 demir-çelik fabrikası bulunduğunu, bunlardan 3'ünün faaliyete geçtiğini ve diğer 2'sinin de birkaç güne kadar faaliyete geçeceğini bildirdi. Deprem konutları için ilk 4 aylık sürede 4 milyon ton inşaat demirine ihtiyaç duyulacağının ifade edildiğini anlatan Yayan, "Bu süre daha uzun ya da miktar daha fazla olabilir. Sektörümüz, ihtiyaç duyulan inşaat çeliğini hiç sorun yaşamadan karşılayacak kapasitede" dedi. Sektörün ihracat bağlantılarının da bu üretim sürecini etkilemeyeceğine dikkati çeken Yayan, "İhracat bağlantılarımız gerekirse de etkilensin. Gerekirse durdururuz. Kapasitemiz çok yüksek ama iç talep şu anda birinci önceliğimiz. Türk çelik sektörü, Türkiye'nin ihtiyacı olan tüm inşaat demirlerini karşılayacak güçtedir. Makul fiyatlarla deprem bölgesindeki inşaat ihtiyaçlarını tümüyle karşılayacak imkana sahiptir. Birinci öncelik deprem bölgesine verilecektir" diye konuştu. Yayan, depremden sonra inşaat çeliği fiyatlarında artış yaşandığı iddialarına da "İskenderun Demir-Çelik'in durması bahane edilerek, İskenderun'la ilgili olmayan konuları oraya yüklemeye çalışıyorlar. Orası yassı demir üretiyor, inşaat demiri üretmiyor. Gerekçesi olmayan hiçbir fiyat artışı olmuyor" cevabını verdi.

Enkazdan çıkan demirler geri dönüştürülecek

Depremde yıkılan binaların enkazından çıkarılacak demirin geri dönüşüm sürecine ilişkin de değerlendirmede bulunan Yayan, şu ifadeleri kullandı: "Enkazdan çıkan demir ürünleri hurda olur, hurda olunca entegre tesislerde geri dönüştürülür. Eritildikten sonra cevherden üretilen demirle aynı görevi görür. Enkaz demirlerini hurdacılar topluyor, sonra da piyasaya çıkıp satıyor. Nakliyesi en yakın kuruluşlara satarlar. İhtiyacı olan kuruluşlar da alıp geri dönüşümünü sağlamış olur. O demir israf olmaz. Hurda demirin tonu da 450 dolar. Kimse onu israf etmez."