BÜYÜK ACININ 1. YILINDA BURSA VE DEPREM

06.02.2024 00:00

Muharrem DEĞİRMEN /GÖZLEM
muharremdegirmen @ gmail.com

Yıl değişti ama acı değişmedi.

Geçen sene bugün herkes gibi uyandığımız son sabah.

Bir daha hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı gecenin sabahı.

6 şubat deprem acısının 1. yılındayız.

Nasıl bir dönemdir gözde dökecek gözyaşı kalmadı o gün bugündür.

Her acı olaydan ders çıkarmamız gereklidir. Bu minvalde Bursa ve 17 ilçesinin AFAD tarafından hazırlanan deprem senaryoları, kağıtta kalmamalıdır.

Deprem sonrası en çok tartışılan konulardan biri Kahramanmaraş'ta AFAD tarafından uygulanan olası depreme karşı deprem senaryosu oldu.

Deprem öncesi uygulanan tatbikatta ve senaryoda yazanların nerede ise tamamı acı depremde gerçekleşti.

AFAD'ın tüm çalışmasının kağıt üzerinde senaryodan ibaret olduğu da yaşanan acı tecrübe ile ortaya çıkmış oldu ne yazık ki…

Aynı tarzda senaryo Bursa AFAD tarafından ilimiz geneli için yapılmış ve kâğıt üzerinde olası deprem simülasyonları da hazırlanmıştır.

Bursa deprem senaryosunda AFAD ilimiz için 2 deprem senaryosu ortaya koymuş durumda.

Raporda;

Senaryo 1:

Bursa Fayı üzerinde meydana gelen Mw: 6.9 büyüklüğündeki deprem senaryosu AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı ve akademik işbirliği ile geliştirilen AFAD-RED yazılımı ile oluşturulmuştur. AFAD-RED deprem risk analiz çalışmaları için kullanılan ve bir depremin oluşturabileceği potansiyel kayıplara dair tahmini sonuçlar üreten bir yazılımdır. Sistem tahmini olarak depremden etkilenecek kişi, yapısal hasar, yaralı ve can kaybı ile barınma ihtiyacı duyabilecek kişi sayılarını verir. Ayrıca bu program ile sismik şiddet haritası, ivme ve hız haritaları üretilebilir. (Şekil 2.9- 2.10-2.11)

Senaryo oluşturulurken İlimizde nüfusun en yoğun olduğu merkez ilçeleri etkileyecek olan fay ve bu fayın oluşturabileceği en büyük deprem seçilmiştir. AFAD-RED'den elde edilen senaryoların analiz sonuçları ve tahmini sismik şiddet haritası Şekil 40' da gösterilmiştir

Senaryo 2:

Ülkemizde deprem üretme potansiyeli en yüksek olan Kuzey Anadolu Fay Zonunun güney kolunda yer alan İznik-Mekece-Geyve fayının üzerinde meydana gelen Mw: 7.2 büyüklüğündeki deprem senaryosu deprem masası katılımcıları ile değerlendirilerek ilimize olası etkileri üzerinden olay önlem tabloları oluşturulmuştur.

İşte Bursa için verilen tahmini deprem şiddeti ve senaryo ortada…

Bursa AFAD'ın hazırladığı raporda bir önemli konu da sadece deprem değil Bursa için heyelan, endüstriyel felaket, sel baskını gibi birçok Bursa için riskli konuya değinilmesi çok önemli.

İşte asıl konu burada başlıyor ve bunlar kağıt üzerinde kalmamalıdır uygulamada da gerekli tedbirler alınmalıdır.

Rapora göre;

Bursa ilinde yaşanan deprem dışındaki afet olayları incelendiğinde ise heyelan, su baskını, kaya düşmesi ve çığ dikkat çekmektedir. Heyelan Bursa ilinde en sık görülen afet türü olup heyelanların en sık gerçekleştiği ilçeler İnegöl, Orhangazi ve Gemlik'tir.

Marmara, Sakarya ve Susurluk Havzaları'nda yer alan Bursa'da Heyelandan sonra en sık gözlemlenen afet türü su baskını olup su baskınları çoğunlukla İnegöl, Yenişehir, Karacabey ve Mustafakemalpaşa ilçelerinde görülmektedir.

Bursa ilinde çok sık olmamakla birlikte gerçekleşen Diğer Afet türleri ise kaya düşmesi ve çığ olaylarıdır. Veriler ışığında Bursa'da 1950'li yıllardan günümüze kadar olan süreçte 13 adet Kaya Düşmesi olayı ve 2 adet çığ gözlemlenmiştir.

Diğer bir önemli konu da raporda yer alan İnsan Kaynaklı (Teknolojik) Afetlere de dikkat çekilmesi asla göz ardı edilmemesi gereken bir husus.

Öyle ki sanayi bölgesi Bursa'da birçok İnsan Kaynaklı afetin olduğu hafızalarımızda halen canlıdır.

Yine raporda Kuraklık konusu da Afet kapsamında değerlendiriliyor.

Ancak Bursa son zamanlarda kuraklığı kuruyan göl ve dereler ortada iken AFAD'ın sadece kağıt üzerinde değerlendirmesi de umarız deprem senaryonuz da kağıt üzerinde kalmaz dedirtiyor insana.

Evet değerli okurlarım yeniden deprem konusuna dönersek…

Bursa depreme neden olabilecek en önemli fay; doğuda Derekızık-Burhaniye köyleri ile batıda Uluabat gölü arasında uzanan yaklaşık 45 km uzunlukta olan bursa fayıdır.

Ayrıca Bursa'yı etkileyecek diğer faylar ise Marmara denizindeki fay, Geyve – İznik – Gemlik fayı, Yenişehir – Bursa – Manyas fayıdır.

******

Şimdi AFAD'ın Bursa için hazırladığı rapor, senaryo ve tedbirlerde en önemli tablo ise olası bir durumda Bursa Merkez ile 17 ilçesinin çadır başta olmak üzere acil toplanma alanları, çadırkentler ve konteynerkentler hem nüfus hem de sayı olarak verilmiş.

Verilmiş verilmesine ama korkumuz Kahramanmaraş'ta da verilen sayılar ve uygulanan senaryolar gibi kağıt üzerinde kalmasıdır.

Zira kağıt üzerinde kaldığını yaşanan acı depremde ve deprem sonrası Bursa'da bunları hiç kimsenin ağzına alıp hazırlık yapmamasından anlıyoruz.

Üstelik Büyük Marmara depremi için birçok felaket uyarıları olmasına rağmen.

Bursa için AFAD tarafından açıklanan raporda olası rakamlara baktığımızda ise;

ACİL TOPLANMA ALANI olarak 321 mahalle için 880 bölge ayrılmış durumda. İlçe bazında ise örnekler verecek olursak Orhangazi 6 mahallede 19 toplanma alanı, Gemlik 15 mahallede 38 toplanma alanı, İznik 5 mahallede 15 toplanma alanı, Mudanya 8 mahallede 20 toplanma alanı, Osmangazi 92 mahallede 238 toplanma alanı olarak ayrılmış durumda.

Çadırkent konusu ise AFAD Bursa raporunda Acil Çadırkent ve Çadırkent olarak ikş ayrı bölümle ele alınmış.

ACİL ÇADIRKENT için planlanan rakamlarda Bursa Geneli için toplan 315 acil çadırkent, 4,015,319 metrekarede kişi başı 10 metrekarelik alanlarda 68 bin 654 çadır ve 90 bin 570 kişi olarak açıklanmış.

Olası bir afette ÇADIRKENT verilerinde ise Bursa genelinde toplam 1.484.684 metrekarelik alanda 15 çadırkent, kişi başı 25 metrekarelik alanlarda 11 bin 877 çadır ve 59 bin 387 kişi olarak açıklanmış durumda.

KONTEYNERKENTLER olarak Bursa genelinde toplamda 3 konteynerkentte 459 bin 091 metrekarelik alanda 50 metrekarede 9 bin 182 konteynerkent ve 45 bin 909 kişi olarak AFAD Bursa raporunda açıklanmakta.

******

Evet, dostlar Bursa AFAD olası afetler için Bursa için kağıt üzerinde çok kapsamlı bir rapor hazırlamış. Tatbikatlarından tutun da senaryolarına kadar her şey var. Duamız odur ki depremden kısa bir süre önce Kahramanmaraş için aynı bu hazırlanan rapor gibi her şeyin kağıt üzerinde kalmamasıdır.

Çünkü Bursa'da halen olası BÜYÜK MARMARA DEPREMİNİ konuşup ciddiye alan yok.

Üzülmeden şimdiden gereğini yapmamız temennisi ile.