KİLİMDEN GÜLPEMBE’YE, MAĞUSA’DAN SÜRGÜN’E

20.08.2025 00:00

Neşe BAKIŞ / Kadrajımdaki Hayat
nesebakis @ hotmail.com

Kanatlarımı açtım, ılık esen rüzgâra bıraktım kendimi. Kuş misali süzüldüm gökyüzünde; ruhum başka âlemdeydi, mest olmuştu sanki.

Beni bambaşka bir âleme taşıyan şey… bir türküydü: Fatih Kısaparmak'ın Kilim türküsü.

Her dizesi gönlüme dokunan bir nakış gibi ruhuma işledi.

"Sevdiğine sözü olan bir kilim dokur, kilimin dilinden ancak anlayan okur"

Sanatla var edilmiş bir armağandan daha güzel ne verilebilir sevgiliye?

Her şey ehlinin elinde kıymetlidir; değer bilmezin elinde en muhteşem eser bile ziyan olur.

Âşık Veysel'in dediği gibi:

"Güzelliğin on para etmez, bu bendeki aşk olmasa…"

Onun ve ilk eşinin hikâyesini bilirsiniz. İnsan olmak, seven olmak; bazen yüreğinize taş basmayı ama asla bir can yakmamayı gerektirir.

İyiliğe iyilik her kişinin kârıdır, kötülüğe iyilik ise er kişinin kârıdır.

Veysel'in gözünde aşk, karşılıksız bir armağandı.

Biz ise o derin bakış açısını kaybettik.

Neredeydi bu zaman ötesi aydınlık bakış? Neredeydi günümüze kadar uzanan, her biri diğerinden daha vahşi kadın cinayetleri?

Sevgiye karşılık beklemek, bu hissi layıkıyla anlayamamak demekti; günümüzde kadının maruz bırakıldığı zulmün başlıca sebeplerindendi.

Her his, her nakış, her renk, kilim gibi dokunur ruhumuza.

Belki de türkülerimiz, kilimlerimiz, yani sanatımız, içimizdeki sevgiyi hatırlatan birer aynadır.

Kilim türküsünü dinleyince, zihnimizde canlanan ile ardındaki hikâye neredeyse birebir örtüşür.

Hikâyesini bildiğim köyü, şehri, insanı ve şarkıyı da daha çok severim.

"Benim Meskenim Dağlardır"ı dinlerken Sabahattin Ali'nin yaşamında ve kitaplarında kaybolurum.

Barış Manço'nun Gülpembe'sini dinlediğimde, hayalimde onları babaannesiyle birlikte cennette buluştururum.

Ve sonra bir hüzün çöker içime… Çünkü ben babaannem için böylesine güzel dizeler yazamadım.

Kul Ahmet'in Ceketi veya Halil İbrahim Sofrası'nı dinlemek, büyüklerden nasihat almak kadar kıymetli bir şanstır.

Şarkıların ve türkülerin evrensel, zaman ötesi toplumsal mesajlar verebilmesine hayretle bakarım.

Bazı şarkıların hikâyesi öylesine yoğundur ki, ikinci hikâyenin yangını ilkininkini hafifletir.

Mağusa Limanı'nı ne zaman dinlesem, hikâyesi düşer gözümün önüne, içim titrer.

Ama artık… bir hançer saplanıyor yüreğime. Aybüke öğretmenin sesi çınlıyor kulaklarımda.

Henüz geçen zaman dindiremedi bu yaranın acısını.

Kim bilir kaç körpe fidana türkü sevdirecekti.

Türkü seven çocuklar, yaşamı da yaşatmayı da ne güzel ezgilerle anlatacaklardı.

Olmadı… Türkü yakmak öyle kolay mıydı? Önce içten içe yanmak lazımdı.

Güzel Aybüke öğretmen… Kısacık hayat yolculuğunda hem güzel bir türkü hem de bizleri yaktın.

Bazı türküler yarayı unutturur, bazılarıysa yaranın kendisi olur.

Aybüke öğretmen ve hikâyesi benzer nice fidanlar için bugün Sürgün dinleyeceğim.

Burada parlamanıza izin vermediler… Gittiğiniz yerde nurlarda olun.

Türküler, acılarla yoğrulsa da yaşatmaya devam eder bizi; çünkü içinde sevdanın, özlemin ve insan olmanın sesi vardır. Türküler susmaz, çünkü insanın yüreği susmaz.

Sizide derinden etkileyen, anısı olan şarkılar, türküler var mı? Bilmeği çok isterim.

Haftanın kitabı :Kürk Mantolu Madonna

Kürk Mantolu Madonna, Sabahattin Ali'nin 1943 yılında yayımladığı bir romanıdır. Kitapta dokunaklı bir aşk hikâyesi anlatılmaktadır. Sabahattin Ali, başyapıtı Kürk Mantolu Madonna'da, geçmişin günlüklerinden dirilerek günümüze uzanan ölümsüz bir aşk öyküsü anlatır. Kendini bu hayatta yalnız kabul eden bir adamın sergide gördüğü bir portreyle başlayan aşkı, tutkulu bir arayışa dönüşerek hayatında silinmez bir iz bırakacaktır. Hem diğer romanlarında hem de öykülerinde genellikle umutsuzluk, yalnızlık, kaçış gibi psikolojik temaları derinlemesine işleyen Sabahattin Ali'nin (Korkmaz 1997) Kürk Mantolu Madonna eseri ise başlı başına bir psikolojik roman olarak kabul edilebilir.

Olay Örgüsü: Romanda Raif Efendi Maria Puder'a âşık olur ve olay örgüsü de bunun etrafında şekillenir. Raif Efendi'nin tedavi olduğu esnada ve hayatının kalanında yaşadığı deneyimlerinin anlatıldığı romanda esas unsur Raif Efendi'nin kendi iç dünyasında yaşadığı değişimdir.

Uyum

Boşluğa bulut buluta yağmur

Yağmura toprak ne güzel uymuş

Gündüze güneş güneşe tarla

Tarlaya başak ne güzel uymuş

Başağa buğday buğdaya insan

İnsana emek ne güzel uymuş

Emeğe eylem eyleme yürek

Yüreğe sevgi ne güzel uymuş

Bülent ECEVİT