HIDIRELLEZ. Hz. HIZIR ile Hz. İLYAS

08.05.2023 00:00

Yaygın inancımıza göre ,

Hızır Peygamber hayat suyu ( ab_ı hayat ) içerek ölmezliğe ulaşmış , zaman zaman özellikle baharda insanlar arasında dolaşarak, zor durumda olan insanlara yardım eden ve bolluk, bereket, sağlık dağıtan , Allah katında ermiş ulu bir kişidir.

Özellikle Türk Kültürümüzde .Hıdrellez günü Hz.Hızır'ın Hz.Ilyas Peygamberle yeşillik alanlarda buluştuğu inanılır.

Bu sebeple , bu günlerde karşılaştığınız ve kapınıza gelen kişilere iyi davranınız.

Çünkü , Hz .Hızır farklı suretlerde, insanlara göründüğü söylenir..

Hıdrellezin ana fikri , bir anlamda doğa ve insan sevgisi , bereket , eli açıklık. İyilik için çabalamak olduğu açık seçik bellidir.

Insan olmanın da en önemli özelliği ve erdemli hali bu değilmidir ?.

Eski Orhangazi 'mizde , hıdrellez yaklaşırken herkes evlerini kireçle badana yapardı. Bazı ev hanımları kireçin içine toz çivit atardı. Masmavi renk olurdu.

Önce sobalar sökülürdü tabii. Halılar ters çevrilip, bakır kapaklarla kapaklanır. Tozu iyice akınca süpürülür, arap sabunu ile silindirdi.

Halılar yıkanmaz ,Kilimler yıkanırdı.

Tahta döşemeler ve eşikler .ahşap merdivenler , bakkal Seyfiden alınan tahta fırça ve arap sabunuyla gıcır gıcır ovulurdu.

Evin perdelerinden, döşemelerine kadar herşey tertemiz olmadan kadınların içi rahat etmezdi.

5 mayıs günü sabahtan asma yaprakları toplar.Meşhur yaprak sarmasını .içine çam fıstığı.kuş üzümü de koyup sarılırdı.

Cevizli kokulu lokumlar zeytinyağ ile yapılırdı.

Yumurta dolmaları...ot köfteleri. İç pilavınında hazırlıkları olurdu.

İmkânına göre , gölde veya nehir .dere kenarlarında kuzu çevrilirdi.

5 mayıs akşama doğru zeytinliklere doğru çiçek toplamaya giderdik. Beyaz namus otu çiçeği..papayalar .rezeneler,

ısırganlar toplardık.

Annelerimiz mutlu görünürdü.

İkindiden sonra , mahallemizin ablaları toplaşır. Azize teyzenin ( sarı Recepler )evin köşesine bir küp getirirler. İçine su doldurulur.Tüm kızlar bir toka ..yüzük veye düğmelerini su

ya dilekler dileyerek atarlardı.

Küpün üstüne kırmızı bir yemeni bağlayırp bırakanlar, şimdide ateş yakarlardı.

Evlerin eski hasırları, yakılacak tahtalar odunlar getirilip ateş yanınca şenlik başlardı.

Ne çok sevinirdik. Genç yaşlı herkes ateşten atlardık.

Hatırlıyorum da babaannem ve yaşıtları bellerine ,başlarına taş koyup atlarlardı.

Geç saatlere kadar gençlerde ateşten atlarlardı.

Bu arada her mahallede huysuz ama tatlı teyzemler , illa ( yeterin artık )diye feryat ederlerdi.

Hava kararmadan , taze soğan bağlamak.. taştan ,tuğladan ,kiremitlerden.ev .araba ..beşik çizilir...dilekler adanır.

Kısmet için gül dalına niyetler yazılır.sabah erkenden yerinden alıp saklanırdı.

Benim annem de diğer annelerde topladıkları kır çiçeklerinin bir kısmını banyo kazanına , bir kısmını başımıza koyup ,biz çocukları kaynar kaynar yıkarlardı.

Daha birçok ritüeller vardi.

Ekmek teknesinde hamur bırakmamak, yarım iş bırakmamak, o gün çamaşır yıkamamak..evi süpürmemek gerekiyordu. Hıdrellez gecesi görülen rüyalarda haberci rüyalardır.

Erken kalkmak her vakit önemli ise de ,hıdrellez sabahı çok erken kalkmak daha bi farklıydı sanki.

Sabah kapı önleri sulanır.Iyice süpürülürdü.

Erken kalkmayan komşu olursa kapısına ısırgan dolanır...veye hayvan gübresi konurdu.

Mahallemizin asil ve güzel kızları en güzel elbiselerini giyip sokağa gelmişlerdi.

Küpün ağzı açılır.Başına kırmızı grep örtü örten ablalarımdan biri , sudan eline ne geçerse alıp gösterir. Diğer arkadaşı hazılanan manilerden çekip okur. Gülüşmeler içinde yorumlar yapılır eğlenilir.

Kamyonlar .at arabaları hazırda bekliyorken,

bir telâş vardır. Nişanlı olan ,Nahide Bakırdan ablama sölözden hıdrellez koçu gelmiştir.

Eskiden beri âdettendir.Nişanlı kızlara koç ,kuzu hediye gelirdi.

Maddi durumuna göre damat tarafı koçun boynuzuna bilezikte takip gönderebilir.

Ayrıca koçun üzerinde en iyisinden elbiselik en kumaş bağlı gelirdi.

Koç .gölde veya su kenarı bir mesire yerinde kesilip hep beraber yenip içilir.

Yeni evliler, nişanlılar, sevgililer gezip tozarlar.

Dualar ,dilekler hep iyi bir hayat, bereketli bir mevsim, sağlıklı beden ve ruh...mutlu yuvalar içindi.

Yetiş Ya Hızır.

Baharınız dört yanınıza çiçek açsın. SEVGİYLE

MÜYESSER GÜZEL

5 .MAYIS. 2023.

ESKİ ORHANGAZİ 'MİZ.