Zeytin Dallarında Sessiz Bir Çöküş

05.11.2025 00:00

Muharrem DEĞİRMEN /GÖZLEM
muharremdegirmen @ gmail.com

Türkiye tarımı, 2025 yılına umutla değil, belirsizlik ve endişeyle girdi. TÜİK'in açıkladığı son tahminler, üretim cephesinde uzun zamandır beklenen kriz sinyallerinin artık somut bir tabloya dönüştüğünü ortaya koydu. Toprak, iklimin değişkenliğiyle, çiftçi ise ekonomik sıkışmışlıkla baş etmeye çalışırken; ülkenin tarımsal belleğinde köklü bir yer tutan zeytin ve zeytinyağı üretimi, adeta tarihinin en zorlu dönemlerinden birine girdi.

Bir zamanlar "bereketin simgesi" olarak anılan zeytin dalı, bu yıl ne yazık ki üreticinin yükünü hafifletmedi. Aksine, kuraklık, aşırı sıcaklık, don olayları ve yanlış sulama politikalarının birleşimi, milyonlarca ağacın meyvesiz kalmasına yol açtı. TÜİK verilerine göre zeytin üretimi bir önceki yıla göre yüzde 34'ün üzerinde azaldı. Bu, sadece bir istatistik değil; binlerce ailenin geçim kaynağının daralması, köylerde umutların bir kez daha ertelenmesi demek.

Zeytinyağı, Akdeniz kültürünün ve Türk mutfağının kimliğidir. Ancak artık raflardaki fiyatı, sofralardaki değeriyle yarışıyor. 2025 itibarıyla zeytinyağı üretiminde yaşanan dramatik düşüş, yalnızca ihracatı değil, iç tüketimi de doğrudan etkiliyor. Bir zamanlar üreticiden alınan zeytinyağı, bugün şehirdeki tüketici için adeta lüks hale geldi. Yağlık zeytin miktarındaki azalma, litre fiyatlarını katlayan bir dalga yarattı. Bu dalganın geri dönüşü kolay görünmüyor.

Sorun sadece doğa kaynaklı değil. Yanlış planlanan tarım destekleri, yetersiz kredi limitleri, çiftçinin finansmana erişiminde yaşadığı güçlükler, tabloyu daha da ağırlaştırıyor. Hazine destekli zirai kredilerde faiz oranlarının artırılması, üreticiyi tarladan koparıyor. Birçok üretici, borç ve maliyet sarmalında üretimden vazgeçmeyi düşünür hale geldi. Oysa Türkiye'nin en stratejik alanı olan tarım, ancak güçlü finansman ve sürdürülebilir destek politikalarıyla ayakta kalabilir.

Artık kuraklık mevsimsel bir tehlike değil, tarım ekonomisinin kalıcı bir unsuru haline geldi. Marmara, Ege ve Akdeniz'deki üretim bölgelerinde yağış rejimi tamamen değişti. Zeytin ağaçları, aşırı sıcaklık ve nem dengesizliğine alışık değil. Son yıllarda görülen düzensiz çiçeklenme ve erken olgunlaşma, hem verimi hem kaliteyi düşürüyor. Bilim insanları, zeytin üretiminin artık klasik yöntemlerle sürdürülemeyeceğini, adaptasyon politikalarının kaçınılmaz olduğunu vurguluyor.

Ancak ne yazık ki bu uyarılar, çoğu zaman kâğıt üzerinde kalıyor. Tarımın iklim değişikliğine dayanıklı hale gelmesi için yerel yönetimlerden üniversitelere, kooperatiflerden devlet kurumlarına kadar bütüncül bir yaklaşım gerekiyor. Zeytinin geleceği, sadece üreticinin değil, ülkenin kültürel ve ekonomik geleceğiyle de doğrudan bağlantılı.

Orhangazi'den Akhisar'a, Edremit'ten Ayvalık'a kadar uzanan zeytin kuşağında üreticiler, her geçen yıl daha da yalnız hissediyor. Ürünü satarken fiyat belirleyemeyen, girdi maliyetleri karşısında ezilen, kredilere ulaşamayan bir üretici profilinden söz ediyoruz.

Zeytinliklerin bir kısmı bakım yapılamadığı için verimsizleşiyor, bazı bölgelerde ise sanayi ve imar baskısı nedeniyle yok olma riskiyle karşı karşıya kalıyor. Oysa bu topraklar, binlerce yıldır zeytin ağacının gölgesinde nefes alıyor. Her köyde, her bahçede, bir ağacın hikâyesi, bir ailenin umudu var.

Tarih boyunca zeytin ağacı barışın, sabrın, direncin sembolü oldu. Bugün ise o sabır sınanıyor. Zeytinci, toprağın dilini bilen, her karışını teriyle sulayan insandır. Onu üretimden koparmak, sadece ekonomiyi değil, kültürel kimliği de zayıflatır.

Tarımın yeniden ayağa kalkması, yalnızca üretim planlamasıyla değil, üreticinin emeğini koruyan, doğayı gözeten bir vizyonla mümkün olabilir. Aksi halde gelecek kuşaklara sadece boş zeytinlikler değil, üretimsiz, umutsuz bir kırsal miras kalacaktır.

2025 yılı, tarım için sadece bir üretim kaybı yılı değil, aynı zamanda bir umut kaybı yılı olarak da hatırlanacak. Ancak bu tablo değiştirilebilir. Yeter ki devlet, üreticiyle arasındaki bağı yeniden kursun; yeter ki şehirler, sofralarına gelen her zeytin tanesinin arkasındaki emeği fark etsin.

Çünkü bu ülkenin toprağında hâlâ umut var. O umudu yaşatacak olan da; toprağa inanan, alın terine değer veren insanların direncidir.

Muharrem DEĞİRMEN /GÖZLEM / diğer yazıları

•İznik Örnek, Orhangazi İbret! 17 00:00:00.12.2025
•YÖNETİLEMEYEN ORHANGAZİ: BOŞLUĞU ÇETELER DOLDURUYOR, BEDELİNİ ÜÇÜNCÜ GÖZ MEDYA VE İRFAN AYDIN ÖDÜYOR 10 00:00:00.12.2025
•BU İLÇEDE YÖNETİM ÇÖKMÜŞTÜR! 05 00:00:00.12.2025
•Bülent Bakış’tan siyaset üstü bir mücadele 04 00:00:00.12.2025
•KIRMIZIDAN SİYAHA: PAPA’NIN AYAKKABISINA GİZLENEN DİPLOMASİ 03 00:00:00.12.2025
•Çocuklar ölüyorsa hiçbir başarı anlamlı değildir 27 00:00:00.11.2025
•RUHSUZ KASABA ORHANGAZİ 19 00:00:00.11.2025
•Vefa Bitti, Gösteriş Kaldı! 11 00:00:00.11.2025
•ATATÜRK’E LAYIK OLABİLMEK! 10 00:00:00.11.2025
•Zeytin Dallarında Sessiz Bir Çöküş 05 00:00:00.11.2025
•Orhangazi’de Cumhuriyetin İlk Nefesi 29 00:00:00.10.2025
•29 Ekim Kutlamalarına BERNA İL mührü 29 00:00:00.10.2025
•Siyasetin Kör Noktasında ki ORHANGAZİ 22 00:00:00.10.2025
•Zeytin Para Edecek mi? Zeytinyağı Piyasasında Ne Olacak? 14 00:00:00.10.2025
•Bu torakların sesi BÜLENT BAKIŞ 12 00:00:00.10.2025
•HASTALARIN UMUDU, SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SABRI TÜKENİYOR 08 00:00:00.10.2025
•Orhangazi’nin Canına Okuyanlara Son Uyarı 02 00:00:00.10.2025
•Suskunluğunuzun arkasında korku mu var, çıkar hesapları mı? 27 00:00:00.09.2025
•Orhangazi’de Adaletin Yeni Rotası 25 00:00:00.09.2025
•Gaziler Gününü kutlamak “VEFA” ile başlar 18 00:00:00.09.2025
•Belirsizlik büyüdükçe kuşku haklılaşır! 17 00:00:00.09.2025
•MHP’li Bozoğlu’ndan Kaymakama İstiklal Marşı çıkışı 08 00:00:00.09.2025
•Orhangazi’nin gölü kendine küsmüşken 03 00:00:00.09.2025
•Hakikate Adanan Bir Ömür: 30 Ağustos’un Ruhuyla Haydar Baş’ın Vasiyeti 29 00:00:00.08.2025
•Orhangazi Kent Konseyi Ortak Akıl mı, Ortak Çıkar Kulübü mü? 20 00:00:00.08.2025
•ORHANGAZİMETRELİ ARKADAŞLAR… 18 00:00:00.08.2025
•Yurt Yerini kime neden sattın Bekir Aydın? 12 00:00:00.08.2025
•SİYASETİN UMUDU, HALKIN SESİ BERNA İL 05 00:00:00.08.2025
•Birinci Vazifen’ Bursa’da Birlik Ruhunun İmtihanı Kalem burada biter; meydan, umuda kalsın. 05 00:00:00.08.2025
•ORHANGAZİ’NİN PART TİME SİYASETÇİLERİ 29 00:00:00.07.2025
•Kırsalın Şehirleştirilmesi mi, Hafızasızlaştırılması mı? 15 00:00:00.07.2025
•ZALİMLERİN DEĞİŞMEYEN SOYU VE HÜSEYİNLERİN DİMDİK DURUŞU 05 00:00:00.07.2025
•Bir Selam Kadar Uzağımızda Ölüm Bizler hep birlikte İyiyiz 02 00:00:00.07.2025
•İKİ YÜZ KARASI AYNA: A HABER VE HALK TV 28 00:00:00.06.2025
•Fazıl Say ile "İznik Türküsü"nün Ardından 25 00:00:00.06.2025
•Ustadan Eser Kaldı, Senden Ne Kalacak? 18 00:00:00.06.2025
•Orhangazi Ziraat Şubesi’nde Ne Oluyor? 18 00:00:00.06.2025
•Partideki 'Biz'den Olmayanlar' Meselesi 18 00:00:00.06.2025
•Mahkumlar ve Yakınlarının Umutlarıyla Oynanan İnfaz Oyunu 11 00:00:00.06.2025
•İznik’ten Ankara’ya Giden Yol Kağan Mehmet Usta 29 00:00:00.05.2025
•“İstanbul’da Suç Olan, Orhangazi’de Neden Normalleştiriliyor?” 13 00:00:00.05.2025
•Hakikati Yazmanın Bedeli 05 00:00:00.05.2025
•Orhangazi’de Eski Mezar Taşlarının Sahipsizliği ve Korunma İhtiyacı: Tarih ve Kültürün Yok Olma Tehlikesi 28 00:00:00.04.2025
•Bursaspor’un Diriliş Öyküsü 16 00:00:00.04.2025
•Hakikat bayrağı düşmez Âşıklar ölmez 14 00:00:00.04.2025
•Cezaevlerinde Adalet Krizi ve Yaklaşan Tehlike 09 00:00:00.04.2025
•Siyaset Tartışıyor, Halk Geçim Derdiyle Boğuşuyor 26 00:00:00.03.2025
•Türkiye ve Orhangazi'de kadın cinayetleri 07 00:00:00.03.2025
•RAMAZANLAR DEĞİŞMEDİ, İNSANLAR DEĞİŞTİ 05 00:00:00.03.2025
•Orhangazi’de BESAŞ Fırtınası Ekmeğin ve Adaletin Hikâyesi 25 00:00:00.02.2025
•Adaletin Peşinde İki Farklı Perspektif 18 00:00:00.02.2025
•Cemal Öner: Orhangazi'nin Milli Görüş Davasına Adanmış İsmi 09 00:00:00.02.2025
•Araştırmacı Gazeteci İrfan Aydın ve 3. Göz Medya’nın Uyuşturucu ile Mücadelesi: Yargı Reformuna Yön Veren Rapor 03 00:00:00.02.2025
•Büyükbaş Hayvancılıkta Kriz: Her Kalemiyle Gerçekler Kurbanlık Büyükbaş Hayvanın Gerçek Bedeli 29 00:00:00.01.2025
•Neler bırakmadık ki 2024’te! 01 00:00:00.01.2025
•Hani otopark spor kulüplerine verilecekti? 25 00:00:00.12.2024
•Müslüman coğrafyasında "Müslüman" arar olduk..! 17 00:00:00.12.2024
•Çalışma hayatında öncü bir kadın ŞÜKRAN ÇOKLAR GÜNDÜZ 16 00:00:00.12.2024
•Özge Demir: Hak Mücadelesinin Güçlü Sesi 10 00:00:00.12.2024
•Orhangazi Tarımına Yön Veren Bir Lider: Dinçer Dimrit 06 00:00:00.12.2024
•PAŞAPINAR’A VE HİZMETE ADANMIŞ BİR HAYAT: CAVİT TAŞ 04 00:00:00.12.2024
•Eğitim, Sanayi ve Sosyal Kalkınmada Öncü Orhangazi TSO 03 00:00:00.12.2024
•Biri anlatsın Ne oluyor bu ülkede? 18 00:00:00.11.2024
•Topuklu Efe Çalışıyor, muhalifleri sahte hesaplarla uğraşıyor 06 00:00:00.11.2024
•BASKF için neden Çetin Yıldız ve ekibi? 31 00:00:00.10.2024
•OKURUMUZDAN MEKTUP VAR!!! 09 00:00:00.10.2024
•Rakı-Balıktan sporcu ile ilgilenmeye fırsat bulamayan Osman Kılıç 16 00:00:00.09.2024
•Sevdası TÜRKİYE olanların adresi 03 00:00:00.09.2024
•Bursa Gençlik ve Spor’da Gökay AZAK büyük bir şanstır 14 00:00:00.08.2024
•Gürle üzerine yazmak 20 00:00:00.07.2024
•Akçe, spor malzemeleri ve Cem Gençoğlu 29 00:00:00.06.2024
•Rakı-Balık Osman Kılıç!!! 24 00:00:00.06.2024
•Orhangazi’nin Sözde Abdulhamid Han Sevdalıları 15 00:00:00.06.2024
•Çetin Yıldız ve BASKF 07 00:00:00.06.2024
•Siyaset vefa ister, vefa başarıyı getirir 05 00:00:00.06.2024
•Kız Meslek dediler, Kimya Lisesi Projesi yaptılar 31 00:00:00.05.2024
•Orhangazi siyaseti sil baştan 23 00:00:00.05.2024
•Hatipoğlu’ndan açıklama var… 20 00:00:00.05.2024
•19 Mayıs öncesi gençlere yapılan kabul edilemez 18 00:00:00.05.2024
•YILDIZ PARLAMADI, BEYGİR ŞAHLANMADI, ŞİMDİ SIRA ARPA’DA! 12 00:00:00.05.2024
•MUHTARLIKLARDA NELER OLUYOR? 18 00:00:00.04.2024
•ORHANGAZİ’DE “GÜLÜMSEMEK” İSTİYOR 15 00:00:00.04.2024
•ORHANGAZİ'NİN BEKA SORUNU BAKİ BEKÂR 04 00:00:00.04.2024
•Seçimin 'etkisiz elemanları' DEVA, Saadet, DP ve Gelecek 04 00:00:00.04.2024
•NEREDEN NEREYE? 20 00:00:00.02.2024
•KALDI MI GİDERAYAK DEVREDİLMEYEN BİR ŞEY? 11 00:00:00.02.2024
•BÜYÜK ACININ 1. YILINDA BURSA VE DEPREM 06 00:00:00.02.2024
•1 NİSAN 2024 SABAHI 05 00:00:00.02.2024
•İRFAN AYDIN’DAN DOĞRU ZAMANDA DOĞRU BİR İZNİK PAYLAŞIMI 05 00:00:00.02.2024
•ANKETLER BİTTİ, TARTIŞMALARI BİTMİYOR 05 00:00:00.02.2024
•Evet, ATATÜRK Ne Güzel Bir Geceydi! 01 00:00:00.02.2024
•MADEM SEVDANIZ "ORHANGAZİ"!!! 24 00:00:00.01.2024
•GAZETECİLİK VEFADIR VEFA… 16 00:00:00.01.2024
•HATİPOĞLU DP’DEN ORTAK ADAY MI? 12 00:00:00.01.2024
•EMRAH KEÇİCİ BAŞARISI 12 00:00:00.01.2024
•Neler bırakmadık ki 2023’te! 03 00:00:00.01.2024
•KAYBEDİLEN 2019 SEÇİMLERİ ve BUGÜN!!! 27 00:00:00.12.2023
•KASABA BİZİM KASABA 27 00:00:00.12.2023
•ZAFER PARTİSİ’NDE YÜKSEL AKBAYRAK SÜPRİZİ 27 00:00:00.12.2023
•BÖLEN DEĞİL, BİRLEŞTİREN 27 00:00:00.12.2023
→

Yorumlar

Yorum bulunmuyor.