Üçüncü Göz Gazetesi: Gürle üzerine yazmak

Muharrem DEĞİRMEN /GÖZLEM
muharremdegirmen @ gmail.com

Şehir Aslında Şunu Fısıldıyor Bize;
Yaşasın tarihimiz!
Var olsun kültürümüz!
***
Adım adım yürüyeceksin
Şehrin sokaklarında…
Uçup giden zamana inat
Ruhunda gezineceksin şehrin…
***
Bu yazıda Bursa'nın saklı cennetleri Gürle ve Yeni Gürle Köylerinden bahsedeceğim sizlere.
İki komşu ve yürüme mesafesi on dakikalık iki güzel köy.
Tarihi yapılarından, eki konakları ve müthiş doğa ve mimarisi ile bir cennet adeta.
Hafta sonunuzu ister yaz, ister kışın geçirebileceğiniz muhteşem bir doğa harikası.
Neler yok ki?
Bursa Ulu Cami'den eski Orhan Bey tarafından İznik Fethi Öncesi yapılan camiden tutun da Cenevizlilerden kalma hamama, Ermeni Kilisesi ve tarihi çeşmelerine kadar köyün içinden geçen dere ile su sesinde huzur bulacağınız bir yer.
Gürle Sultan Suyu Çeşmesi
Bursa Orhangazi 1919-22 yılları arası yaşanan Yunan işgali ardından yörenin kurtulmasında büyük pay sahibi olan dönemin jandarma komutanı rahmetli Muzaffer Bey adına yaptırılmış tarihi bir çeşmemiz de var ve bu eser 1923 yılında Cumhuriyetimizin ilanı nedeniyle yapılmış Bursa'nın ilk anıtsal çeşmesi olarak bilinir.
Cumhuriyet Çeşmesi'nin alınlık kısmındaki Osmanlıca yazıda da Muzaffer Bey'e duyulan şükran ve teşekkür ifadeleri vardır.
Çeşmeler, Orhangazi'nin yanması nedeniyle bir-iki yıl Gürle'nin ilçe merkezi olarak kullanılması sırasında yapılmıştır…
İnsan değer verdiği şeylere "gözüyle bakar, yüreğiyle taşır" diyordu
Ve…
Burnumuzun ucunda bilmediğimiz, Gürle evleri(konakları)…
Tutturmuşsunuz bir Safranbolu evleri diye bir türkü ama kaçınız cennet Gürle'yi gezdiniz ve keşfe çıktınız. Görselleri ile Gürle evlerinden(konaklarından) bahsedelim.
Gürle köyü, Ceneviz ve Bizans'tan Osmanlı'ya önemli bir yerleşim olmuş, meşhur gezginleri ağırlamış. Birçok tarihi yapıyı hala içerisinde barındırıp dimdik ayakta tutan bölgemizin en eski yerleşim yerlerindendir Gürle.
Evliya Çelebi'den tutun da İbni Batuda'ya kadar birçok gezgini ağırlayan Bizans kaynaklarında geçen Krolla adlı kale bu köydür.
Orhan Gazi kaleyi fethettikten sonra, Osmanlı devletinin kuruluş yıllarında, Gürle, Bursa-İznik yolu üzerinde önemli bir konaklama merkezi haline geliyor. Hatta, ünlü Arap gezgini İbn-i Batuta, Bursa'dan İznik'e yaptığı yolculukta, Gürle'deki bir ahi zaviyesinde kalıyor ve anılarında köydeki izlenimlerini anlatıyor.
Gürle'yi diğer bir bölümde geniş geniş yazacağız ama şimdi o güzelim konaklarla baş başa kalalım…
Yüz yılı deviren bu konaklar nelere şahit olmuştur değil mi?
Hani derler ya "Şu duvarların dili olsa da konuşsa?" işte Gürle evleri tamda bunu söylüyor bizlere.
Sadece ev özelliği ile değil daha inşasında belirli yerlerine gizli odalar ve bölmelerle çoğu kez sığınak olarak kullanılan tarih kokan o evler…
Baharda Gürle köyünün sokakları fotoğraf meraklıları için pek çok sürpriz barındırıyor.
Ne yazık ki büyük ama yıkılmak üzere binalar, görkemli bir geçmişin izlerini taşıyor.
Ayakta durmaya direnen evler ile Gürle, gerçekten de derin bir geçmişe sahip.
Evler ahşap hasılları arasına çoğunlukla kerpiç örülerek yapılmıştır. Evlerin büyük bölümü çok büyük yapılmıştır. Bunun nedeni, ipek böceği bakılması içindir. Ancak evlerin çok büyük yapılması günümüzde bu evlerin kullanışlı olmasını engellemiştir. Bu nedenle yakın zamanlarda tarihi evler hızla yıkılmaya başlamıştır. Dileğimiz ayakta kalan son evlere de sahip çıkılıp aslına uygun restore edilip bölgemiz turizmine kazandırılmasıdır.
Gürle…
Sadece bereketli tarlalar, dut ağaçları, enginar tarlaları, zeytinlikler, pıtrak güllerle mis gibi kokan sokaklar, mimarisi görsel bir şölen yaşatan güzel evlerden oluşan doğal bir fotoğraf stüdyosuna dönüşüyor.
Bu hafta sonu ne yapsam diyorsanız, hadi yola çıkın, varın Gürle'ye, ulu çınarlar altındaki geniş bahçesiyle köy kahvesinin huzurlu ortamında bir çay, kahve için, sonra köyün sokaklarında kaybolun, dağın yemyeşil sırtlarında dolaşın, ağaçlardan meyve toplayın, biraz tepeden İznik Gölü manzarasını seyredin, ruhunuz doğaya doysun…..
Sivrikaya'nın eteklerinde yer alan Gürle'mizdeki bu güzellikleri görüp yaşamaları için herkesi davet ediyorum.
Sakinlik ve yeşillikler içinde huzur bulmak isteyenler için en uygun yerdir burası.

Muharrem DEĞİRMEN /GÖZLEM / diğer yazıları