Basiret

08.05.2023 00:00

FEYYAZ İNANÇ - KULVAR
feyyazinanc39 @ gmail.com

Basiret, kelime anlamı ile, hakikate ermek, tanımak, i̇bret almak, marifet ışığı, kalp ve akıl gözü, keskin anlayış, derinlik, öze esasa vakıf olma anlamına gelir.

Gökyüzüne, yıldıza, güneşe, yeryüzüne, ağaca, çiçeğe ibretle bakan, (gören, anlayan, idrak eden) Allah'ın kudretinin eserini açıkça görür...

Prof. Dr. Haydar Baş Bey, kainatı bir kitaba benzetir. Allah'ın kudretini, "kainat kitabından" okumalı der.

İbret gözü ile baktıkça bu kitabı ömrümüzde okuyarak bitiremeyiz.

Allah'ın yaratmasındaki güzellik sonsuz...

Allah'ı görmek, O'nun kainattaki, insandaki yansımasını görmek demektir.

Bunu kul görür.

İmam Ali (a.s) buyurur ki:

"Görmediğim Allah'a ibadet etmem"

Allah'ı, kudreti, hikmeti, yaratması, kısaca esması, sıfatları ile görürüm diyor.

Kalbe iman yerleşti mi, aklı, feraseti, basireti, tertemiz kalbi ile Allah'ın eserini açıkça görür. Gördükçe, bağı, sevgisi, teslimiyeti katlanır aşka erer.

Bunun için ayine-i kalp (kalp aynası) saf, berrak, lekesiz tertemiz olması gerekir.

Prof. Dr. Haydar Baş Hocamız eşyanın hakikatini anlatırken şöyle der:

"Zaman, bütün hakikatlerin kendisinde tecelli ettiği bir varlıktır. Cenab-ı Hakk'ın bütün isimleri onda tecelli eder. Yani, zaman, Allah'ın isimlerinin görünümüdür"

"Eşya ve âlem Allah'ı tanımak için bir araçtır. Eşya ve âlemler. Allah'ın bilinmek, tanınmak isteğinden dolayı yaratılmıştır."

(Prof. Dr. Haydar Baş. Dua ve Zikir. s 185. İcmal yy)

Tecelli olunca kul ne hisseder?

Tecelli olunca, kalp nurlanır feyiz dolar , düşünce berraklaşır.

Müminler, ihlası, teslimiyeti, takvası nisbetince bunu (tecelli), ahlakında, inancında, abdest, namaz, oruç, hac...Kısacası ibadetlerinde, iyiliklerinde, işinde, helal haram ölçüsünde yaşar... Hisseder..

Kimi zaman sâlih rüyalar ile Allah müjdesini, yakınlığını hissettirir...

Mevlâna Celaleddin Rumi der ki:

"Kim can gözüyle görürse gözü, her şeyi apaçık görür."(Mesnevi cilt 6 Beyit no. 4405. Semazen.net)

Cenab-ı Hak Kur'an-ı Kerim de, Ehl-i Beyt için "tertemiz" buyurdu. (Ahzab 33)

Hz. Fatıma, on iki imam'ın (a.s) hutbeleri, ilmi temelleri, Allah'ın ihsan ettiği basiret menbaı, hakikat güneşidir.

Sen Allah'a yakınlaştıkça, rahmetini, lütuf ve ihsanlarını daha iyi görürsün. Gördükçe daha iyi tanırsın. Marifet deniyor buna.

Muhterem Hocamız Prof. Dr. Haydar Baş Bey, tarihi Türk tasavvufunu, Ehl-i Beyt deryasına bağladı.

İlk kaynağı böyle idi.

Ayet-i kerimeler düşünüp anlamaya davet ediyor:

قُلِ انْظُرُوا مَاذَا فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِؕ

"O hâlde, ey Peygamber! Senden mûcize isteyenlere de ki: "Göklerde ve yerde ne muhteşem mûcizeler var, bakın da ibret alın!" (Yunus 101)

فَاعْتَبِرُوا يَٓا اُو۬لِي الْاَبْصَارِ

" Ey basiret (akıl) sahipleri, İbret alın!"

(Haşr süresi 2)

Kur'an-ı Kerim'de ki misaller, kıssalar, benzetmeler, tefekkürün, anlayış ve kavrayışın uyanması içindir.

Neml süresinde karınca, Nahl süresinde arıdan, Ankebut süresinde örümcekten... Bahsediliyor.

Bunlardaki gizemi, Allah'ın verdiği kabiliyeti, beceriyi gör demektir.

Yine ayet-i kerimelerde, deve, atlar, ziraat, bitkiler, gök, yer, yıldızlar, insanın yaratılışı vardır.

İnsan şuuruna hitap eder...

Hz. Mevlana der ki:

"Gönül gözünü kıldan ve hastalıktan arit, sonra köşkünü görmeyi gözet. Kimin canı, heveslerden arınmışsa derhal tertemiz Tanrı tapusunu, Tanrı dergâhını görür. Muhammed, bu ateşten, bu dumandan temizlendiğinden nereye yüz çevirse orada Allah cemalini gördü. Seni kötülüğe sevk eden vesveselere yoldaş oldukça "Semme vechullah"ı (Allah'ın vechi) (Bakara 115) nasıl bilebilirsin? Kimin kalbinde kapı açılırsa gönül göğünde yüzlerce güneş görür.

Yıldızların içinde ay nasıl görünürse başkaları arasında Tanrı da öyle görünür." (Mesnevi c 1 Beyit no

1395 Semazen.net)

Yakin, (kesin bilgi) tasavvuf tabiri ile üç mertebedir.

İlme'l yakın

Ayne'l yakin

Hakka'l yakin.

İlme'l yakın.

İlim, bilgi, araştırma, öğrenme, duyma yoluyla kazanılan, ulaşılan bilgi.

Ayne'l yakin.

Göz ile bizzat görerek kanaat getirilen, emin ve mutmain olunan bilgi...

Hakka'l yakin. Akıl, bilim, bilgi, ilham, kalp ile bütünleşen, seziş, ilim zirvesi.

Basiret, feraset, keramet vicdanın gıdası olmuştur.

Emir ve yasakları, tebliğ ederken, anlatırken Kur'an-ı Kerim'in bu ölçüsüne, seviyeye, merhaleye, dikkat edilmelidir.

Ehl-i Beyt ilminin, on iki imam'ın engin pınarı hakka'l yakındir. İrfan, izan, ihsan, ihlas, ilham... Gönül dalında bülbüller gibi kıyamete kadar şakır dururlar.