30 Ağustos’un Dahiyane Zaferi

29.08.2025 00:00

Deniz Yılmaz UĞURLU
denizyilmazugurlu @ hotmail.com

Bir Ulusun Varoluş Kavgası

1922 yazı… Anadolu işgal altında, Türk milleti yıllardır hem açlıkla hem de yoklukla boğuşuyor. Bir yanda yorgun düşmüş bir halk, diğer yanda ise işgalcilerin tüm gücüyle süren baskısı… İşte bu koşullarda verilen karar, sıradan bir savaş değil; bir milletin kaderini belirleyecek bir dönüm noktasıydı.

Büyük Taarruz'un Sırrı

Mustafa Kemal Paşa, tarihe geçecek o dahiyane planını hazırladığında, birçok kişi bunun imkânsız olduğunu düşünüyordu. Çünkü düşman ordusu tahkimatını en güçlü hattına, Afyon'un kuzeyine kurmuştu. Oysa Atatürk, dehasını bir kez daha gösterdi. Darbenin en zayıf noktayı değil, en güçlü görünen yeri hedeflemesi gerekiyordu. "En kuvvetli görünen yere, en ani ve en güçlü darbeyi indirirsek düşman beklemediği yerden sarsılır," diyordu. İşte planın kırılma anı buydu.

Dumlupınar'da Son Perde

26 Ağustos sabahı top sesleriyle başlayan Büyük Taarruz, 30 Ağustos'ta Dumlupınar'da zaferle taçlandı. Yalnızca bir askeri başarı değildi bu; imkânsızı mümkün kılan bir milletin ayağa kalkışıydı. Düşman ordusu darmadağın edildi, başkomutanın ifadesiyle "düşmanın mukavemet kudreti kırıldı." Artık işgalin sona ereceği kesinleşmişti.

Atatürk ve İnönü

Bu zaferin mimarı hiç şüphesiz Mustafa Kemal Atatürk'tür. Stratejik öngörüsü, sabrı ve milletine olan güveni olmasa, bu sonuç alınamazdı. Ama tek başına değildi. İsmet İnönü'nün Sakarya ve İnönü muharebelerinde sağladığı direnç, bu büyük finale giden yolu açtı. İnönü, "Birinci ve İkinci İnönü'de biz yalnızca birer gün kazandık; ama o günler, milletin moralini kazandırdı" derken haklıydı. O günler, 30 Ağustos'un habercisiydi.

Dünyanın Hayranlığı

Zaferin ardından tüm dünya Mustafa Kemal'e dönüp baktı. Çünkü bu, sömürgeciliğin ezberini bozan bir halk hareketiydi.

* İngiliz tarihçi Arnold J. Toynbee, "Mustafa Kemal, tarihte bir milletin kaderini değiştiren nadir insanlardan biridir" diye yazdı.

* Fransız General Gouraud, "Askerlik hayatımda birçok kumandan tanıdım ama Mustafa Kemal'in stratejisine hayran olmamak mümkün değil" dedi.

* Yunan Başbakanı Venizelos bile yıllar sonra Atatürk'ü Nobel Barış Ödülü'ne aday göstererek saygısını dile getirdi.

* Alman gazeteleri o günlerde "Türkler, dünya tarihinde bir mucize daha gerçekleştirdi" başlıkları attı.

Düşman cephesinde bile bu hayranlık gizlenemiyordu. Çünkü Atatürk'ün planı, yalnızca askeri bir akıl değil, aynı zamanda milletine duyduğu güvenin zaferiydi.

Bir Ulusun Yeniden Doğuşu

30 Ağustos, yalnızca bir askeri tarih notu değildir. Ulusun bağımsızlığını, onurunu ve geleceğini yeniden kazanma günüdür. Bu nedenle bugün, bayramlarımızın en büyüğüdür. Çünkü Cumhuriyet'in kapısını aralayan, Lozan'a giden yolu açan, özgürlük iradesini tüm dünyaya duyuran gün 30 Ağustos'tur.

Son Söz

O gün Dumlupınar'da yalnızca bir düşman ordusu yenilmedi; tutsak edilmek istenen bir milletin kader zinciri de kırıldı. Bu yüzden 30 Ağustos, sadece bir zafer değil, Türk milletinin ikinci doğum günüdür. Ve o günün başkumandanı Mustafa Kemal Atatürk'tür: "Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri!" emrini verirken yalnızca askerlerine değil, bütün bir millete yürünecek yolu göstermiştir.