Adaletin Sessiz Çöküşü

26.03.2025 00:00

Nazi Almanya'sında yaşamış Martin Niemöller, duygularını bir şiirinde şöyle dile getirir:

   Önce komünistleri götürdüler, Sesimi çıkarmadım, çünkü komünist değildim.

   Sonra sosyalistleri götürdüler, Sesimi çıkarmadım, çünkü sosyalist değildim.

   Sonra sendikacıları götürdüler, Sesimi çıkarmadım, çünkü sendikacı değildim.

   Sonra Yahudileri götürdüler, Sesimi çıkarmadım, çünkü Yahudi değildim.

   Sonra Katolikleri götürdüler, Sesimi çıkarmadım, çünkü Katolik değildim.

   Sonra beni götürmeye geldiler, Benim için sesini çıkaracak hiçkimse kalmamıştı...

   Martin Niemöller'in bu şiiri, baskıya karşı sessiz kalan toplumların nasıl birer birer yok olduğunu anlatan en güçlü metinlerden biridir. Nazi Almanyası'nda farklı grupların susturulmasını ve sonunda herkesin yalnız bırakılmasını anlatır. Bugün, Türkiye'de yaşanan bazı olaylara baktığımızda, bu şiirin yankısını duymamak mümkün değil.

   Ekrem İmamoğlu'nun üniversite diplomasının 30 yıl sonra iptal edilmesi, hukuk devletinin temel ilkelerinden biri olan belirlilik ilkesini hiçe sayan bir olaydır. Hukuk, geçmişe dönük keyfi bir şekilde işletildiğinde, insanlar yıllar sonra bile haklarının ellerinden alınabileceği korkusuna kapılır. Bugün bir siyasetçinin diploması iptal edilir, yarın bir başkasının malı mülkü, tapusu ya da vatandaşlığı sorgulanır. Hukuk ve adalet, belli grupların lehine eğilip büküldüğünde, geride kalan herkesin güvenliği tehlikeye girer.

   Bu tür olaylara destek verenler ya da sessiz kalanlar, yalnızca bir rakiplerini saf dışı bıraktıklarını düşünüyor olabilirler. Oysa ki, adaleti bir kez çarpıttığınızda, o çarpıtılmış düzen bir gün size de döner. Hukuk, kişisel ya da siyasi hesaplaşmalar için kullanıldığında, artık herkes için bir tehdit haline gelir.

   İmamoğlu'nun gözaltına alınması, sadece bir hukuki süreç değil, aynı zamanda toplumu kutuplaştıran bir hamledir. Özellikle belli bir siyasi kesimin bu tür olaylara sevinçle yaklaşması, adaletin değil, tarafgirliğin ön planda olduğunu gösteriyor. Adalet, sadece bize yakın olanlar için değil, herkes için savunulmalıdır. Aksi halde, Niemöller'in dediği gibi, sıra bize geldiğinde ses çıkaracak kimse kalmayacaktır.

   Bir devlet, vatandaşlarına güven vermek zorundadır. İnsanlar, yıllar sonra haklarının sorgulanabileceği korkusuna kapılırlarsa, devlete olan güvenleri sarsılır. Bu, sadece hukuki bir mesele değil, aynı zamanda toplumsal istikrar ve barış meselesidir.

   Bugün bir siyasetçi hedefte olabilir. Yarın bir gazeteci, akademisyen ya da sıradan bir vatandaş. Adaleti sadece işimize geldiğinde savunursak, bir gün biz de savunacak birini bulamayız. Niemöller'in şiirinde olduğu gibi, sıra bize geldiğinde etrafımızda kimse kalmaz.

   Adalet, herkes için savunulmadığında, sonunda kimse için var olmaz.