İznik Gölü’ndeki Su Krizi TBMM Gündeminde: Hasan Toktaş’tan Bakanlığa Sert Sorular

08.10.2025 01:16

İYİ Parti Bursa Milletvekili ve Genel Başkan Yardımcısı Hasan Toktaş, İznik Gölü'nde yıllardır süren su seviyesi düşüşü ve buna bağlı olarak çiftçilerin yaşadığı mağduriyetleri Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne taşıdı. Toktaş, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'nın yanıtlaması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde, gölün stratejik öneme sahip bir su kaynağı olmasına rağmen DSİ'nin gerekli adımları atmamasını sert sözlerle eleştirdi.

40 Yıllık Pompalar Hâlâ Aynı

Toktaş'ın dikkat çektiği ilk nokta, Devlet Su İşleri tarafından 1984–1985 yıllarında kurulan açık sulama sistemiydi. İznik Gölü'nün 83.30 kot seviyesine kurulan pompaların yaklaşık 40 yıldır herhangi bir teknik bakım ya da modernizasyon çalışmasına tabi tutulmadığını belirten Toktaş, bu ihmalkârlığın çiftçiler için büyük mağduriyet yarattığını ifade etti.

2016 yılından itibaren göl seviyesinde ciddi bir düşüş yaşandığını hatırlatan Toktaş, buna rağmen DSİ'nin gölü takviye edecek herhangi bir altyapı çalışması yapmadığını vurguladı. Özellikle kamuoyunda sıkça gündeme gelen 5 dere ile Boğazköy–Kocasu hattı üzerinden göle su takviyesi projesinin yıllardır rafta bekletildiğini dile getirdi.

Çiftçi Susuz, Fabrika Suya Doyuyor

Toktaş, en çarpıcı çelişkilerden birinin ise sanayi kuruluşlarının ayrıcalıklı konumu olduğunu söyledi. "Gemlik Gübre Fabrikası gibi bazı sanayi tesisleri, göl seviyesindeki düşüşe rağmen pompa hatlarını uzatarak su çekmeye devam etmektedir. Çiftçiye su ulaştırılamazken fabrikaların ayrıcalıklı şekilde suya erişim sağlaması, bölgede büyük bir adaletsizlik yaratmaktadır" diyen Toktaş, bu konuda denetim yapılmamasını da eleştirdi.

Ayrıca göl çevresinde faaliyet gösteren bazı sanayi kuruluşlarının derin kuyular üzerinden su aldığına yönelik iddiaların bulunduğunu belirten Toktaş, bu konuda kamuoyuna açıklanmış bir bilirkişi raporu olmadığını, DSİ'nin şeffaf davranmadığını ifade etti.

Sulama Ücretleri Fahiş Seviyede

Toktaş'ın gündeme getirdiği bir diğer önemli başlık ise sulama ücretleri oldu. İznik bölgesinde çiftçilerin çevre ilçelere göre 4–5 kat daha fazla sulama ücreti ödemek zorunda kaldığını söyleyen Toktaş, "Üstelik don ve doğal afet nedeniyle ürün alamayan çiftçiler bile bu ücretleri ödemeye zorlanmaktadır. Bu kabul edilemez bir uygulamadır. Çiftçiler, üretim yapamadıkları dönemlerde sulama ücretinden muaf tutulmalıdır" dedi.

Tacir Barajı Yıllardır Bitirilemiyor

Bölgedeki su krizini çözmesi beklenen Tacir Barajı'nın yıllardır tamamlanamadığına da dikkat çeken Toktaş, barajın ne zaman hizmete gireceği ve kapalı sulama sistemine ne zaman geçileceğinin kamuoyuna açıklanmasını istedi. "Barajın gecikmesi, kapalı sistem sulamanın hayata geçirilememesi ve mevcut pompaların çürümeye terk edilmesi, İznik Ovası'nda tarımsal üretimi her geçen gün daha da zora sokmaktadır" dedi.

Bakan Yumaklı'ya Sorular

Toktaş, önergesinde Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı'nın yanıtlaması için şu soruları sıraladı:

* İznik Gölü'ne 5 dere ve Boğazköy–Kocasu hattı üzerinden su takviyesi yapılması için bir planlama var mıdır?

* 1984'te kurulan pompaların modernize edilmesi veya yenilenmesi için bir proje başlatılmış mıdır?

* Gemlik Gübre başta olmak üzere sanayi kuruluşlarının gölden su çekmesine yönelik herhangi bir denetim veya bilirkişi raporu hazırlanmış mıdır?

* Derin kuyular üzerinden sanayi kuruluşlarının su kullanımı denetlenmekte midir?

* İznik'te sulama ücretleri neden çevre ilçelere göre fahiş düzeydedir? Çiftçilerin muafiyeti için düzenleme yapılacak mıdır?

* Tacir Barajı'nın bitirilme tarihi ve kapalı sistem sulamaya geçiş için planlanan takvim nedir?

İznik Ovası Yok Olma Tehlikesiyle Karşı Karşıya

Toktaş, yaptığı açıklamada İznik Gölü'nün sadece Bursa için değil, Marmara Bölgesi'nin tamamı için hayati bir değer taşıdığını ifade ederek, "Eğer bu gidişata dur denilmezse, İznik Ovası'ndaki tarımsal üretim yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktır. Çiftçi sahipsiz, üretim geleceksiz bırakılamaz. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın bu konuda acil adımlar atması gerekmektedir" dedi.

Haber-Muharrem Değirmen / 3. Göz HRA